Koalicja „POLSKA WOLNA OD GMO” domaga się pełnego wprowadzenia zakazu uprawy roślin genetycznie zmodyfikowanych: kukurydzy MON810 oraz ziemniaka AMFLORA, wzorem innych krajów powołując się na zasadę przezorności/klauzulę ochronną, która obowiązuje w Unii Europejskiej.
„… Celem klauzuli ochronnej jest minimalizowanie zagrożeń dla ludzi i środowiska. Zagrożenie takie istnieje także wtedy, gdy państwo członkowskie nie zdążyło dokonać transpozycji przepisów unijnych do prawa krajowego. Polskie społeczeństwo i środowisko wymagają ochrony przeciwko niebezpiecznym produktom niezależnie od tego czy mamy czy nie mamy dobrych ustaw…” – prof. Kramer, specjalista prawa europejskiego.
Koalicja „POLSKA WOLNA OD GMO” zgodnie z RAMOWYM STANOWISKIEM RZĄDU RP DOTYCZĄCYM ORGANIZMÓW GENETYCZNIE ZMODYFIKOWANYCH (GMO) z dnia 18 listopada 2008 roku domaga się także wprowadzenia natychmiastowego ZAKAZU dla prowadzenia jakichkolwiek doświadczeń naukowych w celu zmierzonego uwolenienia roślin GMO do środowiska na terenie Polski (m.in. kukurydza, soja, topole, len, zboża, rzepak ozimy, ziemniak, burak cukrowy, konopie, owoce i warzywa).
Koalicja „POLSKA WOLNA OD GMO” domaga się od Rządu RP podjęcia współpracy z innymi krajami UE, które już wprowadziły zakaz uprawy roślin genetycznie zmodyfikowanych w celu wprowadzenia w całej UE zakazu na stosowanie GMO w rolnictwie i przy produkcji żywności do czasu udowodnienia, że są one bezpieczne. Warto nadmienić, kraje UE, powołując się na klauzule ochronne zawarte w Dyrektywie 2001/18/WE, wprowadziły zakaz upraw GM na swoim terytorium.
Koalicja „POLSKA WOLNA OD GMO” uważa niezmiennie, że zapisy Rozdziału 4 Art. 36-40 Ustawy o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. 2001 Nr 76 poz. 811, z późn. zm.) dotyczyły i dotyczą także upraw komercyjnych na terenie Polski. Zapisy te do dziś bowiem, są błędnie interpretowane przez instytucje państwowe, społeczne oraz GMO-lobby. Należy zauważyć, że nigdzie bowiem w w/w Ustawie nie zapisano, że Artykuły od 36 do 40 dotyczą tylko prowadzenia doświadczeń naukowych związanych z zamierzonym uwolnieniem GMO do środowiska. Uważamy zatem, że zapisy te dotyczą każdego przypadku uwolnienia GMO do środowiska.
[Źródło: Połanecki, P.: Organizmy genetycznie modyfikowane: aspekty prawne i doświadczenia z procesu implementacji prawa o GMO na terytorium Polski (GMOs: legal aspects and experiences from the implementation of GMOs regulations in Poland). Komitet Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk. Biuletyn Komitetu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN Kraków, Vol. 2/2011, 27-85. https://www.botany.pl/kop-pan/biuletyn/KOP_biul_2_2011.pdf].
W tej sytuacji, nie ma żadnej potrzeby wprowadzania nowych przepisów dotyczących GMO, nie ma także potrzeby wprowadzania nowej ustawy GMO, wystarczy prawidłowe interpretowanie i przestrzeganie przepisów, które już istnieją.
Komisja Europejska w swoim piśmie z dnia 17/08/2012 do Instytutu Spraw Obywatelskich informuje, że w dniu 22 czerwca 2012 r. skierowała do Rządu Rzeczypospolitej Polskiej wezwanie do usunięcia naruszenia art. 31(3)(b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie.
Komisja Europejska myli się jednak przyjmując takie stanowisko w tej sprawie. Uważamy bowiem, że do naruszenia przepisów UE nie doszło, gdyż zapisy dotyczące art. 31(3)b Dyrektywy 2001/18/WE są już uwzględnione w obecnej Ustawie o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. 2001 Nr 76 poz. 811, z późn. zm.). Doszło jednak do złej interpretacji i nieprzestrzegania tych zapisów przez Rząd RP.
Koalicja „POLSKA WOLNA OD GMO” uważa, że tylko natychmiastowy zakaz uprawy wszelkich roślin genetycznie zmodyfikowanych (GMO) na terenie Rzeczypospolitej Polski powstrzyma zagrożenie z ich strony dla środowiska, zdrowia i życia obywateli Rzeczypospolitej Polskiej.
Koalicja „POLSKA WOLNA OD GMO” stwierdza, że dopuszczenie do:
– uprawy roślin GMO,
– stosowania pasz zawierających GMO,
– stosowania GMO w produkcji żywności na terenie Polski,
narusza m.in. :
– Art. 39 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, który brzmi: „Nikt nie może być poddany eksperymentom naukowym, w tym medycznym, bez dobrowolnie wyrażonej zgody.”,
– Art. 64 Konstytucji RP, który brzmi :
„1. Każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia.
2. Własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej.
3. Własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności.”,
– Art. 74 Konstytucji RP, który brzmi: „Władze publiczne prowadza politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom. 1. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych.”,
– Art. 86 Konstytucji RP, który brzmi stwierdza: „Każdy jest zobowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialności określa ustawa.”,
– Zasadę ostrożności (Art.7), ochronę interesów konsumenta (Art.8), zasady przejrzystości ( Art. 9 i 10), wymogi w zakresie bezpieczeństwa żywności (Art.14), wymogi w zakresie bezpieczeństwa pasz (Art.15) Rozporządzenia (WE) NR 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, str.1-24, z późn. zm.),
– Art. 16, ust. 2. Dyrektywy Rady 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie Wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych. (Dz.U. L 193 z 20.7.2002, str. 1—11, z późn. zm.),
– Art.23 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG. (Dz.U. L 106 z 17.4.2001, str. 1-39,z późn. zm.),
– Art.1 lit. a), który brzmi, że celem niniejszego rozporządzenia jest: ustanowienie podstawy zapewniania wysokiego poziomu ochrony życia i zdrowia ludzkiego, zdrowia i dobrego stanu zwierząt, środowiska naturalnego i interesów konsumenta w związku z genetycznie zmodyfikowaną żywnością i paszą przy jednoczesnym zapewnieniu skutecznego funkcjonowania rynku wewnętrznego, (…) Rozporządzenia (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy. (Dz.U. L 268 z 18.10.2003, str. 1—23, z późn. zm.).
Koalicja „POLSKA WOLNA OD GMO” przypomina, że Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej mówi wyraźnie w Art. 8 ust 1.: „Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej”, co zostało także zaznaczone w Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 maja 2005 r. w sprawie zbadania zgodności Traktatu akcesyjnego z art. 8 ust. 1 oraz art. 90 ust. 1 Konstytucji, sygn. akt K 18/04 (Dziennik Ustaw 2005, nr 86, poz. 744).
W imieniu i z upoważnienia Komisji Sterującej Koalicji „POLSKA WOLNA OD GMO”
Paweł Połanecki, niezależny ekspert
Jadwiga Łopata, laureatka Nagrody Goldmana (ekologiczny Nobel)
Sir Julian Rose
Anna Szmelcer, biolog
dr Roman Andrzej Śniady
W skład Koalicji „POLSKA WOLNA OD GMO” wchodzą naukowcy, przedsiębiorcy, rolnicy, konsumenci oraz organizacje rolnicze, społeczne i ekologiczne – razem ponad 400 podmiotów. Koalicja reprezentuje miliony Polaków.
Warszawa, Stryszów, Wrocław, Gliwice, 13.09.2012 r.
