Odpowiedź ministra środowiska na interpelację nr 158

Odpowiedź ministra środowiska na interpelację nr 158

w sprawie niezgodności przepisów prawa polskiego z prawem unijnym w obszarze produktów genetycznie modyfikowanych

Odpowiadając na pismo z dnia 18 grudnia 2007 r., znak: SPS-023-158/07, zawierające interpelację Pana Posła Tadeusza Tomaszewskiego dotyczącą kilku zagadnień z zakresu organizmów genetycznie zmodyfikowanych, przedkładam następujące wyjaśnienia oraz informacje odnoszące się do problematyki zawartej w pytaniach Pana Posła.

1. Ustawa o nasiennictwie oraz ustawa o paszach zostały uchwalone w poprzedniej kadencji parlamentu. Główną przesłanką wprowadzenia bardzo
restrykcyjnych przepisów o GMO w tych ustawach było bardzo negatywnenastawienie polskiego społeczeństwa w odniesieniu do organizmów genetycznie
zmodyfikowanych. Obecny rząd podziela te obawy, a jednocześnie zdaje sobiesprawę z zagrożeń wynikających z prowadzenia upraw roślin transgenicznych
oraz hodowli zwierząt karmionych paszami GM. Chodzi przy tym nie tylko o względy zdrowotne, ale i ekonomiczne. Dlatego w najbliższym czasie planowane jest spotkanie przedstawicieli resortu rolnictwa i środowiska w celu wypracowania wspólnego stanowiska w tej sprawie.

2. Decyzje o wprowadzeniu do obrotu żywności i pasz zawierających lub składających się z GMO podejmowane są przez właściwe instytucje UniiEuropejskiej. Procedura wprowadzania do obrotu żywności i pasz GM zapewnia wszystkim państwom członkowskim UE udział w podejmowaniu decyzji podczasgłosowań na forum ww. instytucji, tj. Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt oraz resortowych rad UE. Głosowania
poprzedzone są dyskusjami, które dają możliwość wypowiedzenia się w odniesieniu do poszczególnych wniosków i wyjaśnienia ewentualnych wątpliwości. Procedura ta zapewnia również możliwość wypowiedzenia się każdego podmiotu, włączając opinię publiczną, w odniesieniu do rozpatrywanego wniosku o wprowadzenie żywności i pasz GM do obrotu.

Zgodnie z traktatową zasadą swobodnego przepływu towarów żaden kraj nie może zakazywać ani utrudniać obrotu autoryzowaną żywnością GM lub paszami GM na swoim terytorium (dotyczy to oczywiście tych produktów GM, które zostały umieszczone na rynku UE zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej).

Odstępstwo od tej reguły stanowią przypadki, kiedy dane państwo członkowskie uzyska nowe lub dodatkowe informacje mające wpływ na ocenę ryzyka dla środowiska lub w wyniku ponownej oceny posiadanych wcześniej informacji na podstawie nowych lub dodatkowych danych naukowych mauzasadnione podstawy, aby uważać, że organizm genetycznie zmodyfikowany, wchodzący w skład produktu, który prawidłowo zgłoszono i dla którego uzyskano zezwolenie, stanowi ryzyko dla zdrowia ludzkiego lub środowiska naturalnego. Wówczas państwo to może tymczasowo ograniczyć lub zakazać stosowania i/lub sprzedaży tego GMO na swoim terytorium. Tego typu zakazy wprowadzały na swoich terytoriach: Francja, Niemcy, Włochy, Luksemburg, Grecja, Węgry oraz Austria. Należy nadmienić, że każdy zakaz wprowadzony przez dane państwo członkowskie musi uzyskać akceptację większości pozostałych państw członkowskich UE i Komisji Europejskiej, aby mógł być utrzymany. Przed podjęciem decyzji analizuje się przede wszystkim nowe dowody naukowe uzasadniające wprowadzenie zakazu. Do tej pory wszystkie zakazy za wyjątkiem austriackiego ograniczenia stosowania kukurydzy MON810 oraz T25 (możliwość uprawy) zostały zniesione, gdyż zdaniem Komisji Europejskiej wnioski o ich wprowadzenie nie zawierały nowych dowodów wskazujących na to, aby dane produkty GM mogły wywierać negatywny wpływ na zdrowie ludzi, zwierząt lub środowiska.

3. Obecny rząd podtrzymuje negatywne stanowisko poprzedniego rządu w sprawie wprowadzania do obrotu produktów genetycznie zmodyfikowanych oraz prowadzenia komercyjnych upraw roślin transgenicznych. Celem obecnej ekipy rządzącej jest ograniczenie stosowania GMO w Polsce. Rząd zamierza realizować to zadanie w ramach obowiązującego prawa krajowego i wspólnotowego, a także w zgodzie z ratyfikowanymi porozumieniami międzynarodowymi. Kluczowym zadaniem będzie kontynuacja pracy nad projektem ustawy Prawo o organizmach genetycznie zmodyfikowanych. Bowiem dopiero nowa ustawa wraz z rozporządzeniami wykonawczymi wypełni istniejące luki prawne w obszarze GMO i zabezpieczy interesy wszystkich zainteresowanych podmiotów.

4. Na forum wspólnotowym Polska będzie się opowiadać w przyszłości za wzmocnieniem roli państw członkowskich UE w procesie podejmowania decyzji dotyczących wprowadzenia GMO do obrotu oraz popierać wszelkie inicjatywy, które umożliwią tworzenie w Unii Europejskiej obszarów wolnych od GMO, zgodnie z wolą wyrażaną przez społeczeństwa. Równocześnie podczas procedury dopuszczania do obrotu na terytorium Unii Europejskiej nowych produktów genetycznie zmodyfikowanych Polska będzie każdorazowo głosowała przeciw wprowadzaniu do obrotu takich produktów. Dotyczy to także kukurydzy T25 oraz MON810, które zostały wprowadzone do obrotu na terytorium Wspólnoty na podstawie dyrektywy 90/220/EWG, a obecnie po wygaśnięciu starych decyzji podlegają procedurze ponownej oceny na podstawie rozporządzenia (WE) 1829/2003 w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy.

Minister
Maciej Nowicki

Warszawa, dnia 9 stycznia 2008 r.