Minister Rolnictwa w sprawie firmy Pioneer

źródło: https://ks.sejm.gov.pl:8009/iz5/z-odp/z0538-o1.htm

Odpowiedź ministra rolnictwa i rozwoju wsi na zapytanie nr 538 w sprawie działalności firmy Pioneer w świetle obowiązującego zakazu stosowania do siewu materiału genetycznie zmodyfikowanych odmian kukurydzy linii MON 810 i obrotu tym materiałem

Szanowny Panie Marszałku! W załączeniu przekazuję odpowiedź na zapytania pana posła Zygmunta Wrzodaka, przekazane przy piśmie z dnia 23 lutego 2006 r. (znak:SPS-024-538/06) w sprawie działalności firmy Pioneer w świetle obowiązującego zakazu stosowania do siewu materiału genetycznie zmodyfikowanych odmian kukurydzy linii MON 810 i obrotu tym materiałem:

1. Na jakiej podstawie firma Pioneer prowadziła uprawy kukurydzy GMO w 2005 roku?

Firma Pioneer nie prowadziła w 2005 roku uprawy kukurydzy zmodyfikowanej genetycznie, a jedynie zgłosiła genetycznie zmodyfikowane odmiany kukurydzy do doświadczeń przedrejestrowych prowadzonych przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych. Doświadczenia te zostały przeprowadzone w 2005 r.

Wszystkie zgłoszone przez firmę odmiany zawierały modyfikację genetyczną MON 810, która została dopuszczona do obrotu (w tym również do uprawy) na terenie Unii Europejskiej w roku 1998. Tym samym modyfikacja ta została uznana za bezpieczną dla zdrowia człowieka i dla środowiska.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Środowiska, które jest właściwym organem krajowym do spraw organizmów zmodyfikowanych genetycznie, prowadzenie badań polowych z odmianami kukurydzy zawierającymi wspomnianą modyfikację nie wymaga uzyskania dodatkowego zezwolenia.

2. Gdzie i kiedy ukazała się informacja Rządu na temat planowanych upraw (zgodnie z wymaganą koniecznością informowania społeczeństwa o tego typu uprawach)?

Z obowiązujących przepisów nie wynika konieczność informowania społeczeństwa o prowadzeniu doświadczeń polowych z genetycznie zmodyfikowanymi odmianami roślin, o ile zawierają one modyfikacje dopuszczone do uprawy na terenie Unii Europejskiej. Do tych roślin, które zostały dopuszczone do uprawy, nie stosuje się już przepisów o zamierzonym uwolnieniu organizmów zmodyfikowanych genetycznie do środowiska w celach doświadczalnych.

Konieczność zgłoszenia zamiaru przeprowadzenia doświadczeń polowych z takimi roślinami przewiduje przygotowany przez Ministra Środowiska projekt ustawy prawo o organizmach zmodyfikowanych genetycznie. W projekcie ustawy przewidziano konieczność zgłoszenia zamiaru prowadzenia doświadczeń polowych z genetycznie zmodyfikowanymi odmianami roślin, zawierającymi modyfikacje dopuszczone do uprawy oraz nałożono na przeprowadzającego doświadczenie konieczność zachowania stosownej izolacji przestrzennej od upraw roślin niezmodyfikowanych tego samego lub spokrewnionego gatunku. Ponadto Minister właściwy do spraw środowiska będzie prowadził rejestr tego typu doświadczeń, który będzie udostępniany wszystkim zainteresowanym na stronie internetowej ministerstwa.

Powyższe przepisy są jednak dopiero przepisami planowanymi (projekt ustawy nie został przyjęty przez Radę Ministrów) – nie można uznać ich za przepisy obowiązujące.

3. Gdzie i na jakiej powierzchni firma Pioneer prowadziła uprawy kukurydzy GMO w 2005 roku?

Badaniu na poletkach doświadczalnych podlegały 4 genetycznie zmodyfikowane odmiany firmy Pioneer. Każdą odmianę wysiano w 4 powtórzeniach, na poletkach o powierzchni 16, 32 m2 każde (długość poletka – 5,44 m, szerokość – 3,0 m).

Doświadczenia zostały przeprowadzone w 5 Stacjach Doświadczalnych Oceny Odmian:

Śrem, pow. Śrem; Krościna Mała, pow. Trzebnica; Pawłowice, pow. Gliwice; Węgrzyce, pow. Kraków; Przecław, pow. Mielec.

Ponownie podkreślam, że łączna powierzchnia wszystkich poletek, na których prowadzono doświadczenia z odmianami genetycznie zmodyfikowanymi w powyższych lokalizacjach, wynosiła nieco ponad 261 m2.

4. W jak sposób zostały zabezpieczone te uprawy tak, aby uniknąć możliwości zanieczyszczenia sąsiadujących upraw?

Doświadczenia założono na polach z dala od plantacji produkcyjnych kukurydzy. Każde doświadczenie zostało obsiane wokół co najmniej 6-rzędowym pasem ochronnym kukurydzy konwencjonalnej. Po wykonaniu obserwacji i pomiarów roślin w trakcie i po zakończeniu wegetacji kolby kukurydzy zebrano ręcznie, odziarniono je w zabudowaniach stacji i określono plon ziarna.

5. W jaki sposób zostały zabezpieczone pozyskane z upraw nasiona GM?

Całość uzyskanego ziarna została zniszczona w stacjach doświadczalnych. Dotyczy to również nasion zebranych z roślin pełniących rolę pasa ochronnego.

6. Jak zostały zabezpieczone pola, na których dokonywano upraw, biorąc pod uwagę możliwość dalszych zanieczyszczeń z powodu pozostałości po prowadzonych uprawach GM?

Pozostałości roślin (słoma) zostały mechanicznie rozdrobnione i zaorane. Głęboka orka jesienna i okres zimy w pełni eliminują wszystkie żywe pozostałości kukurydzy. W warunkach klimatycznych Polski nie są znane przypadki przezimowania ziarna kukurydzy w glebie i wydania samosiewów roślin w roku następnym.

7. Jak została poinformowana lokalna społeczność o możliwych zagrożeniach zanieczyszczenia ich upraw? Kto i kiedy przeprowadził szkolenia dla lokalnej ludności, informując wyraźnie o zagrożeniach ze strony upraw GM?

Jak wyjaśniono powyżej, podczas prowadzenia doświadczeń polowych zachowano niezbędne środki ostrożności w celu minimalizacji ryzyka niekontrolowanego przekrzyżowania się roślin genetycznie zmodyfikowanych z uprawami niezmodyfikowanymi, nie zachodziła więc potrzeba informowania lokalnej społeczności o ewentualnych zagrożeniach, które mogłyby wynikać z prowadzenia doświadczeń z odmianami genetycznie zmodyfikowanymi.

Ponadto uprzejmie informuję, że postępowanie w sprawie wniosku Polski o wprowadzenie zakazu stosowania do siewu materiału siewnego tych odmian kukurydzy, które ze względu na okres dojrzewania są nieodpowiednie do uprawy na terenie Polski, dotychczas nie jest zakończone. Komisja Europejska przedstawiła projekty decyzji zezwalających Polsce na wprowadzenie zakazów stosowania materiału siewnego genetycznie zmodyfikowanych i konwencjonalnych odmian kukurydzy, które ze względów klimatycznych nie są odpowiednie do uprawy na terenie Polski. Projekty te będą omawiane na posiedzeniu Stałego Komitetu ds. Materiału Rozmnożeniowego dla Rolnictwa, Ogrodnictwa i Leśnictwa w dniu 9 marca br.

Zakaz obrotu materiałem siewnym odmian kukurydzy nieodpowiednich do uprawy na terenie Polski będzie mógł zostać wydany po wejściu w życie nowelizacji ustawy o nasiennictwie (w obecnie obowiązujących przepisach brak jest upoważnienia ustawowego do wprowadzenia podobnego zakazu).

Minister

Krzysztof Jurgiel

Warszawa, dnia 10 marca 2006 r.