REFA w programie duszpasterskim Kościoła w Polsce na rok 2008/2009

Nowy program duszpasterski Kościoła w Polsce wydany przez Komisję Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski zachęca do szerszego wprowadzenia w działania katechetyczne, kaznodziejskie, rekolekcyjne i każde inne duszpasterstwo szeroko rozumianej troski o życie.
„Otoczmy troską życie” – to hasło naszego programu – wyjaśnia przewodniczący komisji abp Stanisław Gądecki: „Z pewnością nie chodzi tu o wąsko rozumianą obronę życia nienarodzonych ani o zagrożenia życia ludzkiego, chociaż nie można oczywiście tych problemów pominąć. Chodzi raczej o troskę o szeroko rozumiane wszystkie formy życia, które wyszły z rąk Stwórcy”.
W tej szerokiej perspektywie Arcybiskup widzi troskę o życie fizyczne, psychiczne i duchowe człowieka oraz o życie środowiska naturalnego.
Ponad 350 stronicowa książkowa edycja programu nakreśla jego schemat oraz zawiera liczne materiały pomocnicze i projekty duszpasterske pomocne w jego realizacji. Wśród kilku projektów duszpasterskich znajduje się się prezentacja Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu (REFA) jako nowoczesnego i ewangelicznego przykładu troski o życie przyrody. Jej autor o. Jerzy Brusiło OFMConv pisze: „Początek XXI wieku przynosi nam, ludziom wierzącym, wiele problemów egzystencjalnych i cywilizacyjnych. Chrześcijanie muszą konfrontować swoją wiarę nie tylko w zagrożeniach duchowych ale stają wraz z całą ludzkością w obliczu zanieczyszczeń środowiska naturalnego, zmian klimatycznych i zniszczonej biosfery. Rozwój cywilizacji od początku niósł zmiany w przyrodzie i wiele problemów – mówiąc współczesnym językiem – ekologicznych.”
Następnie prezentuje krótko postać św. Franciszka i motywy jego ogłoszenia patronem ekologów. Kreśląc historię i aktualny stan REFA podejmuje refleksję nad jego specyfiką.
„Centralną postacią Ruchu jest św. Franciszek z Asyżu, jego duchowość, jego „ekologia” (termin powstał dopiero w naszych czasach) czyli swoiste spojrzenie na przyrodę i jego dziedzictwo. REFA łączy duchowe bogactwo ekologii franciszkańskiej (od czasów Świętego, przez tradycje przyrodnicze franciszkanów, do aktualnej ekologicznej myśli franciszkańskiej), ze współczesną chrześcijańską nauką o środowisku przyrodniczym, podkreślając zwłaszcza nauczanie Kościoła katolickiego o środowisku naturalnym, ekologii i ochronie przyrody. Wszystko razem opiera się na chrześcijańskiej koncepcji świata i człowieka stworzonego przez Boga, odkupionego przez Chrystusa i uświęconego przez Ducha Świętego.”
„Ruch Ekologiczny św. Franciszka z Asyżu powstał jako odpowiedź na współczesne zagrożenia ekologiczne, dlatego też zamierzenia stowarzyszenia wychodzą naprzeciw znakom czasu i potrzeby ochrony przyrody zarówno w skali regionów jak i całego kraju czy kontynentu, razem z innymi grupami i stowarzyszeniami proekologicznymi, które mają podobne założenia w swojej działalności.”
„W tym kontekście Ruch stara się działać nie tylko np. w kierunku proekologicznych zmian ustawodawczych w całym społeczeństwie ale również w kierunku kształtowania myślenia i sumienia w każdym człowieku. Akcje REFA – z założenia – wpisują się w globalny program ochrony przyrody i są skierowane do biblijnego centrum osoby ludzkiej – do serca, w którym doświadcza się zarówno skutków globalnych zagrożeń ekologicznych, jak i kształtuje się konkretna odpowiedź człowieka na te zagrożenia w najbliższym otoczeniu.”
Po omówieniu licznych konkretnych działań REFA i jego kręgów o. Brusiło podsumowuje: „Niewątpliwie idee REFA nie są obszarem zamkniętym na nowe inspiracje i działania o charakterze religijnym, społecznym i ekologicznym. Dotychczasowe, długofalowe projekty i akcje w ponad 25-letniej działalności REFA pokazały właściwy kierunek chrześcijańskiej troski o przyrodę. Działalność Ruchu ma nie tylko przyszłość ale jest bardzo potrzebna z punktu widzenia społeczno-ekologicznego zaangażowania Kościoła i z punktu widzenia duchowego umocnienia ekologicznych celów i dążeń przyrodników skupionych w proekologicznych stowarzyszeniach i organizacjach świeckich. Wspólnym mianownikiem tych idei jest franciszkańskie otwarcie na przyrodę i duchowy dialog z całym stworzeniem, które św. Franciszek nazwał braćmi i siostrami. Nie tylko chrześcijańska i franciszkańska teologia stworzenia ale i etyka, ochrona i troska o środowisko naturalne jest w centrum zainteresowania człowieka a narzędziem do poznawania świata przyrody oraz do ratowania zagrożonego środowiska może być ciągle aktualna myśl Świętego z Asyżu.” (sj)
Komisja Duszpasterstwa Konferencji Episkopatu Polski, „Otoczmy troską życie”. Kościół niosący Ewangelię Nadziei. Program duszpasterski Kościoła w Polsce na lata 2006-2010. Rok 2008/2009, Wydawnictwo św. Wojciecha, Poznań 2008, ss.354.
https://www.refa.franciszkanie.pl/index.php?id=aktualnosci